Aan het einde van een lange reis

‘Do you cook yourself?’ de vrouw achter de balie kijkt me verbaasd aan. ‘Yes’ antwoord ik. ‘Why, is that not common here?’ vervolg ik in een poging deze vraag van de zwarte cassiere te begrijpen. ‘No, not common at all’


Ik ben in Zuid-Afrika, het land van Nelson Mandela, het land van een aankomende president die denkt dat je HIV met zeep kunt afwassen, het land van Shaka Zulu, het land van de ‘boers’, het land waaraan wij ons meest bekende Nederlandse woord wereldwijd ‘apartheid’ te danken hebben, het land van de ‘townships’, het land van de gewapende overvallen, het land van de grote shopping malls, het land die de eerste World Cup op Afrikaans continent host, het land dat als de motor van Afrika functioneert, het land waar s’werelds ongelijkheden tussen arm en rijk, wit en zwart, onder een vergrootglas lijken te zijn gelegd. Geschiedenis lijkt hier in dit land niet in voltooid verleden, maar in de onvoltooid verleden tijd te worden geschreven.

Na onze aankomst in dit land worden we naar huis gereden. Er schiet een dikke BMW Z3 langs ons autoraam voorbij. ‘must be B.E.E.’ reageert de vrouw naast mij. Deze drie letters zijn tekent voor hoe de blanken hier tegen hun zwarte wederhelft aankijken. B.E.E. staat voor ‘Black Empowerment Equity’, een overheidsbeleid dat stimuleert dat bij keuze tussen 2 geschikte kandidaten voor een baan voor de donkerste huidskleur gekozen dient te worden, dit levert de werkgever dan vervolgens punten op. ‘It’s a game, its like scoring points’ legt mn neef gelaten uit. You have to employ a certain percentage of blacks in order to be B.E.E. approved, ‘especially when you employ a black in your management, you’re scoring BIG points, it’s like having 5 normal blacks’. Een rijke zwarte kan het daarom dan ook niet zelf verdient hebben volgens de blanken hier. ‘It’s even in the bible, blacks will always be unfortunate’ that is supposed to be, legt een dikke ‘Afrikaner’ me uit. Apartheid leeft in SA, daar doet de politiek correcte overheid, B.E.E. ,meneer Mandela, of de waarheidscommissies niets aan af. De moeite die ik had de eerste maanden van mn verblijf in Lusaka om met de lokale bevolking contacten op te bouwen, lijken kinderspel als ik zie hoe deze samenleving tot op het bot verdeeld is, alsof hier de kleurentelevisie nog niet uitgevonden is.

Mn zusje en ik ontsnappen de grote stad met een gehuurd autootje. Na olifanten, bavianen en leeuwen ontweken te hebben in wereld’s meest bekende nationale park (krugerpark), steven we af naar de kust om onze voeten met de Indische oceaan kennis te laten maken. We besluiten een ochtendje te gaan leren surfen hier; wat een ongelofelijke ervaring blijkt. Het staan op de golven, het stoeien met de zee, en het steeds opnieuw verliezen van dit gevecht tegen de zichzelf eindeloos herhalende zoutmassa boeit me. Zoals iemand anders het mooi verwoord:

‘Waves like people come in all shapes and sizes and like to go to the beach. Unlike some people waves know no boundaries or borders and treat all surfers equally’

Na het surfen, kom ik bij op het strand, ga liggen en laat de zon ongestoord op mijn huid branden, laat alle zorgen van de wereld even verdwijnen. Ik denk terug aan Zambia, mijn mooie tijd daar en alle bijzondere mensen, glimlachen en ontmoetingen.

Ik denk terug aan mijn laatste dagen, ik zie mezelf rennen van hot naar her, probeer tegelijkertijd een onderzoeksrapport af te schrijven en een spel te maken om met boeren te spelen om ze bewust te maken van betere landbouwtechnieken en bekend te laten worden met de markt voor hun producten. Samen met mn zusje knip ik maisvelden, dobbelstenen, en namaakgeld. Ik denk terug aan het gesprek dat ik heb gehad net voor vertrek met een partnerorganisatie die me aanbood om me te betalen als ik terug zou komen als consultant voor WFP, wat ben ik ook een geluksvogel denk ik. Mn gedachten vervliegen verder.

Het nationale park, Benson, de nachtwacht. Samen met Benson deel ik een donkere nacht in de Zambiaanse Bush op nijlpaarden-jacht. Ik vraag hem of hij het leuk vind om elke nacht op nijlpaarden jacht te gaan om ze uit ons kamp te weren. ‘Aah no, I am very much afraid of hippo’s, yesterday one even started chasing me, it is only because my boss tells me, I want to keep him happy’. Daar loop ik samen met Benson, enkel gewapend met een katapult en enkele steentjes op zak die hij me trots laat zien ’look, my bullets’. Hij verteld over zijn leven en zijn dorp. Als je met tien mensen bent, kun je al je eigen dorp beginnen legt hij me uit, maar altijd in overleg met het dorpshoofd, en op het openingsfeest moet dan wel gratis bier worden aangeboden.

Mn gedachten dwalen af naar het zuiden van Zambia waar ik trots mn zusje toch wel het mooiste stukje Zambia laat zien: de Victoria watervallen. Vanaf daar vliegen we decadent naar Johannesburg, Zuid-Afrika. We ontmoeten de voor ons toen nog onbekende familie die ons meer dan hartelijk ontvangt. En al gauw bereiken mijn gedachten de Zuid-Afrikaanse kust en bevind ik me weer in het hier en nu. Nog even lekker genieten van het ontspannen leven en het heerlijke weer voordat ik terugkeer naar een koud Europa.

Na wat dagen kust reisde we door naar het eigenlijke einddoel van deze reis: Lesotho. Dit door Zuid-Afrika omarmde land bevindt zich midden in de bergen en blijkt voor ons niet eens toegankelijk per auto. Om niet onverrichte zaken naar huis terug te keren, zetten we onze queeste voort te paard. We rijden tussen de hoge bergen die het land van de Sotho aanbiedt, en voelen na maanden lang weer hoe kou aanvoelt. Het is prachtig en uitgestorven, de wereld kent zoveel uithoeken waarin je je helemaal terug kunt trekken om te zijn met niets anders dan de ongerepte natuur. Na een lange reis; Stilte.

Nawoord
Binnenkort stuurt de partnerorganisatie van het WFP me een aanbod en daar kan ik dan op ingaan of niet. Maar lijkt me superleuk om verder te mogen werken voor dat boerenproject, en het spel wat ik gemaakt heb verder te ontwikkelen. Dit betekent dat ik waarschijnlijk half mei voor 4 maanden terug keer naar Zambia, dus wat betreft de weblog: wordt vervolgd…

Voor nu, ben ik net terug in Nederland en lekker klaar met alles en zin om iedereen te zien. Morgen ben ik als het goed is weer mobiel te bereiken (0617477214), er is nu nog een storing bij Telfort (dus geen welkoms-smsjes kunnen ontvangen), maar kan anders natuurlijk ook per mail. Laat alsjeblieft even je telefoonnummer achter op deze site of per sms of mail, want heb mn simkaart met al jullie nummer nog in Lusaka liggen, dan spreken we snel wat af.


Wist je dat:

* Ik meer links dan rechts heb gereden sinds ik mijn rijbewijs heb gehaald

* Gauteng, de provincie waar Johannesburg in ligt, verantwoordelijk is 10% van het Bruto Nationaal Product van het complete continent.

* De grenspost van Lesotho echt een grap is. Het is een klein onafgebouwd huisje in de middle of nowhere, geen weg in de buurt te vinden en zonder enige spoor van aanleiding om gebouw op die bewuste plek te plaatsen. De grenspost wordt dan ook niet bezet, wat ons officieel in niemandsland plaatst, op 21 april staat een Zuid-Afrikaanse exit-stamp in ons paspoort, een ruime dag later een entry-stamp, wat er in die tussentijd is gebeurd mag Joost weten

*je in zambia in plaats van de helft van degene die je uitnodigt ongeveer het dubbele op een feestje komen. Niet komen omdat je te druk bent lijkt geen goede reden te zijn, en het meenemen van wat extra vrienden wordt geheel als geen probleem ervaren. Zo werdt mn afscheidsfeestje nog gezellig met zo meer dan 50 man:)


Iedereen super bedankt voor het volgen van mn weblog! Hoop dat ik jullie een klein kijkje heb kunnen geven in mn Zambiaans bestaan, heb jullie medeleven en reacties i.i.g. ontzettend gewaardeerd.

Tot snel!
Janno.